Avrupa Birliği’ne üye ülkelerin devlet ve hükümet başkanları, AB-Türkiye ilişkilerinin geleceğini şekillendirecek kararlarını önümüzdeki bahar ayına erteleme kararı aldı.
İspanya’nın AB dönem başkanlığını noktalayan Brüksel Zirvesi’nin gündemi Ukrayna’ya verilecek mali yardım, bu ülkeyle üyelik müzakerelerini başlatma kararı, 2024-2027 yılına ilişkin bütçe görüşmeleri ve İsrail-Filistin arasında 7 Ekim’den bu yana devam eden çatışmalarla hayli meşgul. AB liderleri, Ukrayna’yla tam üyelik müzakerelerin başlatılmasından yana olsa da, Macaristan Başbakanı Viktor Orban’ın muhalefetiyle karşılaştı. Üyelik müzakereleri için Budapeşte’nin 7 şartı bulunduğunu hatırlatan Orban, Ukrayna’nın, halen 3 şartı yerine getirmediğine dikkat çekti. Keza Ukrayna’ya yapılacak 50 milyar euro’luk mali yardıma da karşı çıkan Orban, AB’nin bu parayı Kiev’e vererek sadece savaşı körüklediğini savundu.
Avrupa Komisyonu ise, Orban’ın bu görüşünü yumuşatmak amacıyla önemli bir “jestte” bulundu. Zira Macaristan’daki temel hak ve özgürlüklerde yaşanan erozyondan dolayı askıya bulunan AB ekonomik teşvik paketinden 10 milyar euro’luk dilimi serbest bırakma kararı aldı.
Bu adımın ardından AB, Gürcistan’a adaylık statüsü verirken, Ukrayna ve Moldova’yla da katılım müzakerelerini başlatma kararı aldı. Bosna Hersek’le de müzakerelerin başlaması gündemde.
Belçika ele alacak
Milliyet’e bilgi veren AB kaynakları, Dış Politika Yüksek Temsilcisi Josep Borrell’in 29 Kasım’da açıklanan Türkiye raporunun AB liderlerince prensipte memnuniyetle karşılandığını dile getirdi. Aynı kaynaklar, İspanya’dan AB dönem başkanlığını yılbaşında devralacak Belçika’nın bu dosyayla yakından ilgileneceğini, 21-22 Mart 2024’deki AB ilkbahar zirvesinde Borrell’in AB-Türkiye ilişkilerini ivmelendirmek amacıyla önerdiği raporun liderlerce kabul edilmesini beklediklerini ifade etti.
Zirvenin gündeminde yer alan bir diğer konuysa, İsrail-Filistin arasındaki çatışmalardı. Dönem başkanı İspanya, Portekiz, İrlanda ve Belçika ile birlikte zirve sonuç bildirgesinde İsrail’e ateşkes çağrısı yapılmasını talep ederken, Macaristan, Almanya, Avusturya gibi ülkeler buna karşı çıkıyor.
Zirvenin birinci gününde liderler, önceliklerini yeniden belirleyerek, birlik görüntüsü çizmeye çalıştı. Ancak gerek Ukrayna gerek Balkanlar gerekse de güncelleştirilmiş bütçe görüşmeleri gibi mali ve siyasi külfeti yüksek konularda uzlaşı sağlanmasının son derece zor olduğu görülüyor. Zira Ukrayna’ya mali yardımın yanı sıra AB’nin kurumsal ihtiyaçların karşılanması için önümüzdeki 4 yılda ihtiyaç duyulacak ek mali külfet 66 milyar euro. Ancak ekonomik kriz ve Kovid sırasında yapılan kamu harcamaları nedeniyle AB üyelerinin maddi açıdan manevra kabiliyetleri hayli kısıtlı…
